Ryby Słodkowodne

Atlas Polskich Ryb

Ryby polskich wód to kilkanaście różnych gatunków, odmiennych od siebie nie tylko pod względem morfologii, ale również sposobu żerowania, rozmnażania i środowiska wodnego, które preferują. Znajomość podstawowych faktów z tym związanych ułatwia nam przyczajenie się na dane ryby, wybór odpowiedniej miejscówki, przynęty, którą zastosujemy oraz sprzętu.

Zobacz atlas polskich ryb:

Część 1 

Ryby Białe:

KARP (ciprinus carpio L)  ( Rodzina Karpiowate )

 Występowanie: w naturalnych warunkach karp przebywa w wodach stojących lub wolno płynących. Sprawdzonymi siedliskami karpia są stawy, jeziora nizinne, zbiorniki zaporowe, stawy i wyrobiska.   

Morfologia: karpie ryby posiadają wydłużone ciało, bardzo lekko bocznie ścieśnione, linia boczna jest słabo zaznaczona; głowa duża z wysuwaną paszczą wyposażona w cztery małe, krótkie wąsiki. Karp przybiera ciemnobrunatne i żółtobrunatne barwy w zależności od warunków środowiskowych. Otwór gębowy z dwoma małymi wąsikami przy górnej wardze oraz dwoma mniejszymi w kącikach warg.   

Żerowanie: karp żeruje głównie przy dnie, wyjadając szczątki organiczne np. nasiona roślin. Jego pokarmem są także drobne zwierzęta wodne, m.in. owady i ślimaki. Karp odżywia się drobnymi zwierzętami wodnymi, owadami i ślimakami.
  
Rozmnażanie: w warunkach naturalnych w Polsce, ze względu na niską temperaturę wód, karp nie rozmnaża się, pochodzi ze sztucznych zarybień. Karp jest rybą bardzo płodną, na 1 kg masy ciała samicy przypada średnio 100–200 tys. ziaren ikry.

 Karp okres ochronny: nie ma

 Karp wymiar ochronny: do 30 cm (nie dotyczy rzek)

 Karp dobowy limit połowu: 3 szt. -  razem z boleniem, lipieniem, pstrągiem potokowym, amurem, sandaczem, szczupakiem, i brzaną..

LESZCZ (abramis brama L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: leszcz jest gatunkiem powszechnie występującym w polskich wodach, jeziorach, zb. zaporowych, rzekach średnich nizinnych, rzekach wielkich nizinnych, nie występuje jedynie w rzekach górskich oraz zimnych potokach. Ulubiojne miejscówki tej ryby to słabo zasolone wody strefy przyujściowej o słabym nurcie i mulistym dnie.

Morfologia: leszcz ma bardzo mocno bocznie ścieśnione ciało, wysokie w stosunku do długości, płetwa ogonowa głęboko, chorągiewkowato wcięta, głowa mała z wysuwaną paszczą skierowaną ukośnie ku dołowi. Kolor grzbietu jest ołowiany, bądź czarny z charakterystycznym zielonym połyskiem. Boki są zdecydowanie jaśniejsze, metaliczne, a brzuch biały i perłowy (u starszych okazów raczej złocisty). Płetwy nieparzyste ciemnoszare; parzyste jasnoszare.

Żerowanie: można go spotkać w okolicach pokładów dennych osadów, gdzie poszukuje larw owadów, skorupiaków, mięczaków i skąposzczetów. Generalnie pokarm tej ryby stanowią właśnie drobne zwierzęta wodne zalegające w mule.

Rozmnażanie: tarło leszcza trwa od maja do czerwca, gdy temperatura wody przekracza 15 stopni C. Na tarliskowych płyciznach leszcze zbierają się w ogromne stada. Są w tym czasie jak odrętwiałe. Nie żerują, słabo reagują na bodźce zewnętrzne, tracą swoją zwykłą ostrożność i płochliwość. W okresie tarła samica składa ok. 300 000 jaj w płyciznach porośniętych roślinami wodnymi. W tym czasie na ciele samców pojawia się silna wysypka tarłowa. Ikra o wyraźnie żółtym kolorze i średnicy 1,5 mm przykleja się do wodnych roślin. Wylęg trwa od 3 do 12 dni. Dojrzałość płciową leszcz uzyskuje w 3-4 roku życia.   
Leszcz okres ochronny: nie ma

Leszcz wymiar ochronny: nie ma

 Leszcz dobowy limit połowu: nie ma

AMUR BIAŁY (ctenopharyngodon idella, L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: spokojne, głębokie rzeki i jeziora Równiny Chińskiej (optymalna temperatura wody 22-26°C). Trudno jest dokładnie ustalić obszar pierwotnego występowania tego gatunku, gdyż już od X wieku byt on sztucznie hodowany w Chinach i wsiedlany do wielu wód. Do Polski ryba ta sprowadzona została po raz pierwszy w 1964 roku, do Republiki Federalnej Niemiec trafiła w roku 1965. Obecnie jest szeroko rozpowszechniona w całej Europie.

Morfologia: ciało silnie wyciągnięte, podobne do ciała klenia. Pysk tępy, zagłębiony pomiędzy otworami nosowymi. Otwór gębowy lekko dolny, pozbawiony wąsów. Partie brzuszne zaokrąglone. Łuski duże, 42-45 wzdłuż linii bocznej, poniżej linii bocznej 5 rzędów łusek, w odróżnieniu od klenia, który ma ich tylko 3-4. Płetwa grzbietowa z 10, a odbytowa z 11 promieniami. Pierwsze trzy promienie pojedyncze, nie dzielone. Zęby gardłowe, dwurzędowe, na brzegach skośnie ścięte, bocznie ścieśnione i piłkowato pofałdowane. Grzbiet ciemnozielony do czarnozielonego. Boki jaśniejsze, zielonkawe. Łuski ciemno obramowane (tworzą wzór siatki). Maksymalna długość 120 cm. 

Żerowanie: młode osobniki amura odżywiają się początkowo drobnymi organizmami zwierzęcymi, bezkręgowcami, kiedy jednak osiągają długość 6÷10 cm przechodzą na pokarm roślinny. Amur staje się wówczas typowym roślinożercą, a jego przewód pokarmowy wydłuża się, przekraczając nawet 2,5 - krotnie długość ciała.

Rozmnażanie: amur w Polsce się nie rozmaża, spotykane osobniki pochodzą z zarybień. W chińskiej rzece Jangcy, amur osiąga dojrzałość płciową już w 4 i 5 roku życia, w warunkach chłodniejszych, przy niskiej temperaturze wody - dopiero w 6-8 roku życia. Miejscem składania ikry są silne prądy wody nad żwirowym podłożem. Czas inkubacji jaj, przy wysokiej temperaturze wody wynoszącej ok. 30 stopni, wynosi od 32 do 40 godzin.

Amur okres ochronny: nie ma

Amur wymiar ochronny: nie ma

Amur dobowy limit połowu: 3 szt. * razem z boleniem, karpiem, lipieniem, pstrągiem potokowym, sandaczem, szczupakiem, brzaną.

KARAŚ (carassius carassius L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: jeziora, zb. zaporowe, stawy i wyrobiska, rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne.

Morfologia: ciało silnie wygrzbiecone, krępe, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 31-55 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka z 17-25 promieniami. Jej górna krawędź jest wypukła. Pierwszy promień miękki, giętki, na tylnej krawędzi lekko piłkowany. W płetwie odbytowej 8-11 promieni. Płetwa ogonowa lekko wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 23-33 wyrostki filtracyjne. Grzbiet brązowawy z zielonym połyskiem. Boki jaśniejsze, żółtawobrązowe. Strona brzuszna od żółtawej do brudnobiałej. Na trzonie ogona ciemna plama. Długość 20 do 35 cm. maksymalnie 50 cm.

Żerowanie: karasie ryby żywią się drobnymi, dennymi bezkręgowcami zwłaszcza larwami ochotkowatych i jętek, a także roślinami wodnymi.

Rozmnażanie: bardzo plastyczna ryba karpiowata, wytrzymująca silne zanieczyszczenia wody oraz wysokie deficyty tlenu. Okres zimowy spędza zagrzebana w mule, zapadając w swoistą śpiączkę zimową. Również zagrzebuje się w nim, gdy zamieszkiwany przez nią zbiornik wodny zaczyna wysychać. Tarło - w maju i czerwcu. Gotowe do rozrodu ryby gromadzą się w płytkich, obficie porośniętych podwodną roślinnością miejscach; Kleista ikra o średnicy 1-1,5 mm (150000-300000) przyczepia się do roślin. Okres inkubacji trwa 3-7 dni. Dojrzałość płciową ryby uzyskują przy długości 8-15 cm w 3-4 roku życia.

Karaś okres ochronny: nie ma

Karaś wymiar ochronny: nie ma

Karaś dobowy limit połowu: nie ma

PŁOĆ (rutilus rutilus L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: płoć występuje w stawach, wyrobiskach, jeziorach, zb. zaporowych, rzekach średnio nizinnych oraz wielko nizinnych.

Morfologia: ciało w zależności od wieku ryby i rodzaju zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wygrzbiecone, ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Linia brzucha pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową zaokrąglona. Początek płetwy grzbietowej na linii nasady brzusznych (tylko czasami minimalnie przesunięty ku tyłowi). Otwór gębowy wąski, ustawiony prawic poziomo. Oczy czerwonawe (znak rozpoznawczy płoci, która jest bardzo podobna do wzdręgi), koliste duże łuski, 39-48 (najczęściej 42-45) wzdłuż linii bocznej. W płetwach piersiowych po 16 promieni, w grzbietowej i odbytowej po 12-14. Zęby gardłowe jednorzędowe 5/6/-5. Grzbiet ciemnozielony, do zielononiebieskiego, boki srebrzyste z żółtawym połyskiem. W okresie tarła brzuch połyskuje czerwonawo. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa są czerwonawe. Długość 25-30 cm, maksymalnie 50 cm.

Żerowanie: płoć żywi się zarówno pokarmem roślinnym, głównie planktonem, jak i zwierzęcym, drobnym zwierzętami wodnymi, np. chruścikami znalezionymi wśród wodnej roślinności, ślimakami, a także małżami.

Rozmnażanie: płocie ryby- samice osiągają dojrzałość płciową w 3-4 roku życia, samce o rok wcześniej. Tarło trwa od kwietnia do maja, samica składa wówczas 4000 - 40 000 jaj w płyciznach porośniętych roślinnością wodną. Ikra płoć składana jest na na różnym podłożu, najczęściej są to podwodne rośliny, stare liście i łodygi trzcin, czasami kamienie. Wylęg młodego narybku następuje po 12 dniach, natomiast po około 20 dniach wylęg napełnia pęcherz pławny i rozpoczyna normalne życie. Ciało pokrywa się łuską przy długości około 5 cm. Płoć rośnie bardzo wolno, długość 22 cm zyskuje dopiero w wieku 10 lat.

Płoć okres ochronny: nie ma

Płoć wymiar ochronny: nie ma

Płoć dobowy limit połowu: nie ma

KRĄP (blicca bjorkna L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: na terenie Polski krąp jest bardzo rozpowszechniony, zarówno w rzekach jak i jeziorach nizinnych, zbiornikach zaporowych, rzekach średnich nizinnych, rzekach wielkich nizinnych, gdzie przebywa głównie przy dnie.

Morfologia: wysoko wygrzbiecone, bocznie silnie ścieśnione ciało o tępym pysku i częściowo dolnym otworze gębowym. Średnica oka większa lub równa długości pyska. Wzdłuż linii bocznej 44 do 50 łusek. W płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 22-26 promieni. Płetwy piersiowe nie sięgają do nasady płetw brzusznych. Zęby gardłowe dwurzędowe, 1 (2,3). 5-5(3.2) l. Grzbiet zielonoszary do zielonoczarnego; boki jaśniejsze. Strona brzuszna biaława do czerwonawej, srebrzyście lśniąca. Płetwy ciemnoszare. Nasada płetw piersiowych i brzusznych czerwonawa. Długość ciała 20-30, maksymalnie 35 cm.

Żerowanie: krąp żeruje w stadach, wyjadając z dna drobne zwierzęta wodne. Odżywia się zooplanktonem, larwami owadów oraz drobnymi skorupiakami: ośliczkami i kiełżami. Dorosłe krąpie, podobnie jak płocie, chętnie zjadają małże, zwłaszcza racicznice.

Rozmnażanie: ryba stadna, przebywająca zazwyczaj w pobliżu dna, w silnie zarośniętych przybrzeżnych partiach wody. Często towarzyszy stadom leszcza (Abramis brama). Jedynie na zimowanie ciągnie do spokojnych, głębokich miejsc (np.: w starorzeczach). Tarło - maj do czerwca. U samców występuje w tym okresie bardzo drobna, słaba wysypka tarłowa. Ikra składana jest stadnie wśród przybrzeżnej, podwodnej roślinności. Jasnożółta ikra o średnicy 2 mm (11 000 do 82 000, u krąpia z Wołgi do 109 000) przyczepia się do roślin wodnych. Młode ryby rosną bardzo wolno, jednak w wieku 3-5 lat, przy długości 10-12 cm, osiągnąć mogą dojrzałość płciową. 

Krąp okres ochronny: nie ma

Krąp wymiar ochronny: nie ma

 Krąp dobowy limit połowu: nie ma

LIN (tinca tinca L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: przeważnie w wolno płynących rzekach oraz płytkich, nagrzewających się jeziorach, zb.zaporowych i stawach o mulistym dnie, gęsto porośniętym podwodną roślinnością. Rozprzestrzeniony szeroko w całej Europie aż po Syberię. W Alpach spotykany do wysokości 1600 m n.p.m. Nie występuje na Islandii, w północnej Szkocji i Skandynawii. Brak go w Dalmacji, południowej Grecji i na Krymie. Ta karpiowata ryba spotykana bywa również w wodach słonawych, np.: w zalewach Morza Bałtyckiego.

Morfologia: zwarte, mocno zbudowane ciało o szerokim trzonie ogonowym. Oczy małe. Otwór gębowy mały, końcowy, w kącikach otworu gębowego jeden wąsik. Łuski drobne (95-100 wzdłuż linii bocznej), głęboko osadzone w grubej, śluzowatej skórze. W płetwie grzbietowej 12-13 promieni, odbytowa ma ich 9-11. Wszystkie płetwy zaokrąglone. U samców, poczynając od drugiego roku życia, przy długości 12 cm płetwy brzuszne wydłużają się, a ich drugi promień grubieje. Płetwa ogonowa lekko wklęsła. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4(5)-5. Grzbiet jest najczęściej ciemnozielony lub ciemnobrązowy. Boki jaśniejsze mosiężnie połyskujące, strona brzuszna żółtawobiała. Długość 20-30 cm, maksymalnie 60 cm (ciężar do 7,7 kg).

Żerowanie: w okresie młodocianym zjada plankton. Później pokarm jego stanowią małe zwierzęta denne (robaki, ślimaki, larwy owadów, mięczaki), rośliny, a także na pół przegniłe ich części. Zimą nie przyjmuje pokarmu. Zapada w rodzaj specyficznej śpiączki zimowej i spędza ten okres zagrzebany w mule. 

Rozmnażanie: ostrożny, bardzo płochliwy samotnik, trzymający się w ciągu dnia w pobliżu dna, przejawiający zwiększoną aktywność po zapadnięciu ciemności. Tarło od maja do lipca, przy temperaturze wody od 19 do 20°C. Z chwilą zbliżania się pory tarła dojrzałe do rozrodu osobniki zaczynają grupować się w stada. Tarło jest rozciągnięte w czasie i trwa zazwyczaj od 1,5 do 2 miesięcy. Ikra składana jest porcjami w odstępach ok. 2 tygodni. Liczba jaj, zależnie od wielkości samicy, wynosi od 300000 do 900000 sztuk. Bardzo mała kleista ikra o średnicy 0,8-1 mm przyczepia się do wodnych roślin. W temperaturze wody 20°C okres inkubacji ikry wynosi ok. 3 dni. Wylęgające się larwy mają długość 4-5 mm. Mają one na głowie kleiste gruczoły, za pomocą których przyczepiają się do roślin, aż do czasu zresorbowania zawartości woreczka żółtkowego. Zabezpieczone są w ten sposób przed opadnięciem w muliste podłoże. Z chwilą wykształcenia się skrzeli kleiste gruczoły na głowie ulegają zanikowi. Lin rośnie wolno, uzyskując dojrzałość płciową w 3-4 roku życia.

Uwagi
W gospodarce stawowej lin hodowany jest obok karpia jako ryba dodatkowa. Wyselekcjonowane, szybko rosnące stawowe rasy tej ryby już w drugim roku życia osiągają ciężar 150-250 g ("lin porcyjny"). Lin jest popularną rybą hodowlaną, odznaczającą się bardzo małymi wymaganiami pod względem jakości wody. Jego mięso jest delikatne i bardzo smaczne. "Złoty lin", barwna, czerwonożółta odmiana, jako ryba ozdobna często trzymany jest w stawach parkowych a także w akwariach.
Lin okres ochronny: nie ma

Lin wymiar ochronny: do 25 cm

Lin dobowy limit połowu: 4 szt. * razem z sieją, węgorzem.

TOŁPYGA (hypophthalmichthys molitrix L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: Ciepłe, głębokie wody płynące i jeziora na terenie Chin oraz w dorzeczu Amuru. Wprowadzona na Tajwan i do Tajlandii. Dzięki zabiegom zarybieniowym szeroko rozprzestrzeniana obecnie w wodach Europy Środkowej i Wschodniej.

Morfologia: wyciągnięte, nieco wygrzbiecone, bocznie ścieśnione ciało, o szerokiej, spiczasto kończącej się głowie. Otwór gębowy górny, prawie pionowy, pozbawiony wąsów. Oczy małe, leżące poniżej środkowej linii głowy. Strona brzuszna z kilem biegnącym od wysokości szczelin skrzelowych do początku płetwy odbytowej. Łuski małe, 110-124 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 11-15, a odbytowa z 14-17 promieniami. Początkowe 2-3 promienie lekko pogrubione. Zęby gardłowe jednorzędowe, 4-4. Grzbiet ciemny. Boki i strona brzuszna u młodych ryb (1-3-letnich) srebrzyście ubarwione; w starszym wieku są ołowianoszare. Maksymalna długość 100 cm.

Żerowanie: tołpyga żywi się głównie planktonem i drobnym pokarmem roślinnym. Dorosłe osobniki polują głównie na robaki, mięczaki, a także małe ryby. Ich przewód pokarmowy wydłuża się przekraczając 4-5-krotnie długość ciała.

Rozmnażanie: w swej ojczyźnie tołpygi białe ciągną w okresie letnim z rzek na zalewowe obszary, z których powracają dopiero jesienią. Tarło odbywa się latem przy temperaturze wody 23-24°C. Ikra (do 500000 na jedną samicę) swobodnie unosi się w wodzie. Po zresorbowaniu zawartości woreczka żółtkowego wylęg udaje się w spokojne zakole rzeki, gdzie w początkowym okresie odżywia się zwierzęcym planktonem. W rzece Jangcy dojrzałość płciową uzyskuje w 3-4 roku życia, w Europie Środkowej (Węgry) w 5-6 roku.

Gatunki podobne
Bardzo podobna jest tołpyga pstra (pochodzi z Chin, rośnie dwa razy większa), której oczy położone są jeszcze niżej. Kil na jej brzuchu ciągnie się jednak tylko od płetw piersiowych do otworu odbytowego, a płetwy piersiowe są dłuższe - skierowane ku tyłowi sięgają poza nasady płetw brzusznych.

Tołpyga okres ochronny: nie ma

Tołpyga wymiar ochronny: nie ma

Tołpyga dobowy limit połowu: nie ma

KLEŃ (leuciscus cephalus L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: kleń występuje w jeziorach, rzekach górskich, rzekach średnio nizinnych.

Morfologia: kleń to jedna z najczęściej poławianych ryb w polskich wodach. Kleń ma ciało wydłużone i walcowate, lekko spłaszczone bocznie. Łuski są duże, z szarą lub czarną obwódką i tworzą na całym ciele wzór siatki. Ubarwienie grzbietu jest szarobrązowe z zielonym odcieniem, boki są jaśniejsze, często złote, a brzuch biały. Płetwy grzbietowa i ogonowa są szarozielone z odrobiną czerwieni, a płetwy odbytowa i brzuszne pomarańczowoczerwone.

Żerowanie: kleń w wieku młodzieńczym zjada robaki, skorupiaki, mięczaki, larwy owadów i owady z powietrza. Żywi się również bezkręgowcami, starsze odżywiają się głównie mniejszymi rybami i innymi drobnymi kręgowcami. Kleń lubi również owoce. Latem kleń nie potrafi się obejść bez pokarmu roślinnego, który stanowi aż połowę objętości jego naturalnego pożywienia. Szczególnie większe klenie wykazują upodobanie do roślin z liśćmi. Lwią część pokarmu zwierzęcego stanowią małe ryby, na które klenie najnormalniej w świecie polują. Kleń staje się rybą drapieżną szczególnie zimą.

Rozmnażanie: odporna, pospolicie występująca, stadna ryba. Starsze osobniki prowadzą samotny tryb życia. Tarło od kwietnia do czerwca. U samców pojawia się w tym okresie drobna wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (około 45000 sztuk na kilogram ciężaru ciała samicy) przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa około jednego tygodnia. Samce uzyskują dojrzałość płciową najczęściej po trzecim, samice zaś po czwartym roku życia. Po złożeniu ikry klenie spływają z tarlisk do głębszych miejsc, gdzie występują partie spokojnej oraz szybko płynącej wody. W ciągu dnia klenie stoją w głębokich dołach, pod nawisami brzegowymi i zwieszającymi się nadbrzeżnymi gałęziami. Te płochliwe ryby, przebywają w strefie otwartej wody, reagują ucieczką w głębinę na każdy nawet najmniejszy ruch w polu ich widzenia; wkrótce jednak ponownie pojawiają się pod jej powierzchnią. 

Kleń okres ochronny: nie ma 

Kleń wymiar ochronny: 25 cm 

Kleń dobowy limit połowu: 10 szt. łącznie z jaziem.

BRZANA (barbus barbus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: dobrze natlenione, czyste wody płynące o piaszczystym lub żwirowym podłożu (w rzece - kraina brzany). Często trzyma się poniżej przegród, śluz młyńskich oraz w pobliżu filarów mostów. Występuje w południowo-zachodniej Anglii, we Francji, na północ od Alp, po zlewisko Morza Czarnego. Brak jej w Irlandii, Szkocji, Danii i Skandynawii.

Morfologia: Ciało wyciągnięte, smukłe, słabo wygrzbiecone o prawie prostej linii brzucha. Pysk ryjkowaty, wydłużony. Otwór gębowy dolny z grubymi, mięsistymi wargami, na krawędzi wargi górnej znajdują się cztery wąsiki. Łuski średniej wielkości, 55-65 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa krótka z 11-12 promieniami. Pierwszy jest najdłuższy i pogrubiony, na tylnej krawędzi piłkowany. W krótkiej płetwie odbytowej znajduje się 8 promieni. Płetwa ogonowa rozwidlona. Zęby trójrzędowe, 2.3.5-5.3.2. Ubarwienie grzbietu zazwyczaj brązowe do zielonoszarego. Boki jaśniejsze, złociście lśniące. Strona brzuszna biaława, często z czerwonawym połyskiem. Wszystkie płetwy szarozielone; piersiowe, brzuszne, odbytowa oraz dolny płat płetwy ogonowej czerwonawo podbarwione. U tego gatunku spotykana jest odmiana o pomarańczowożółtym zabarwieniu ("złota brzana". Długość 30-50 cm, maksymalnie 100 cm.
  
Żerowanie: brzana nade wszystko ceni sobie "mięso"- zjada wszelkiego rodzaju robaki, skorupiaki, ślimaki, małże, żyjące w dennym mule, rzadziej małe ryby. Głównym pożywieniem brzan są także larwy owadów wodnych, takie jak: muchówki, chruściki, widelnice, jętki i kiełże.

Rozmnażanie: brzany ryby dojrzewają płciowo w 2 lub 3 roku życia, a samice w wieku 4-5 lat. Tarło odbywa się etapami od maja do lipca, w temperaturze 15-18 °C, na piaszczystym lub kamienistym podłożu w płytkiej wodzie. U samca na grzbiecie i głowie występuje wówczas wysypka tarłowa. Ikra ( 3000 - 9000 ) początkowo przykleja się do kamieni, potem spłukana przez nurt opada między otoczaki. Inkubacja brzana trwa 10-15 dni, a wylęg długo jeszcze przebywa w sąsiedztwie tarła (warto przy okazji pamiętać, że mięso i ikra brzany podczas tarła mają właściwości trujące!). Wylęg następuje po 6-8 dniach. Młode brzany mają wtedy około 9 mm długości, ale bardzo szybko osiągają większe rozmiary. Już po 3 tygodniach mierzą 3 cm, a po roku około 12 cm. W wieku 13 lat długość brzany wynosi nawet około 50 cm.

Uwagi
Ikra brzany jest trująca. W okresie tarła trujące mogą być również mięśnie jamy brzusznej. Zjedzenie ich powoduje wymioty i biegunkę.

Brzana okres ochronny: od 1 stycznia do 30 czerwca

Brzana wymiar ochronny: 40 cm

Brzana dobowy limit połowu: 3 szt.  razem z boleniem, karpiem, lipieniem, amurem, sandaczem, szczupakiem, pstrągiem potokowym.

JAŹ (leuciscus idus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: rzeki średnie nizinne, rzeki wielkie nizinne i jeziora.

Morfologia: wyciągnięte, dość wygrzbiecone, bocznie ścieśnione ciało o małej głowie i wąskim, skierowanym nieco skośnie ku górze, otworze gębowym. Łuski, stosunkowo małe, 55-61 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 11-12 promieni. Płetwa odbytowa ma ich 12-14, a jej zewnętrzna krawędź jest wklęsła. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Grzbiet szarozielony do szaroczarnego. Boki jaśniejsze o intensywnym srebrzystym połysku. Brzuch białawy. Oczy żółte. Płetwy grzbietowa i odbytowa niebieskawo-szare; pozostałe płetwy czerwonawe. Długość 30-50 cm, max. 80 cm.

Żerowanie: Jazie ryby polują na owady na powierzchni wody oraz drobne zwierzęta wodne. Pokarmem młodych jazi są głównie plankton zwierzęcy i roślinny, starsze osobniki zjadają robaki, skorupiaki, larwy owadów i małe mięczaki.

Rozmnażanie: ryba stadna, spędzająca większość czasu w pobliżu powierzchni wody. Jedynie zimą schodzi w jej głębsze partie. Tarło od kwietnia do czerwca. W tym okresie u samców występuje wysypka tarłowa. W celu złożenia ikry stada dojrzałych do rozrodu ryb ciągną w górę rzeki do odcinków o piaszczystym lub żwirowatym dnie. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (40000-115000 sztuk w zależności od wielkości samicy), przyczepia się do kamieni i wodnych roślin. Okres inkubacji trwa 10-20 dni. Po złożeniu ikry tarlaki spływają w dół rzeki. W ślad za nimi, w jej spokojne partie, już w pierwszym roku swego życia podążają młode ryby. Dojrzałość płciową uzyskują w wieku 3-4 lat.

Rada wędkarska
Ponieważ jaź, zwłaszcza latem, chętnie przebywa tuż pod powierzchnią wody, czatując na spadające na nią owady, z powodzeniem można łowić go na muchówkę, stosując jako przyunętę sztuczne muchy, pasikoniki lub chrząszcze. W chłodniejszej porze roku należy stosować metodę gruntową, używając jako przynęty kukurydzy, grochu, rosówek lub ciasta.

Jaź okres ochronny: nie ma 

Jaź wymiar ochronny: do 25 cm

Jaź dobowy limit połowu: 10 szt.  razem z kleniem .

CERTA (vimba vimba L) ( Rodzina Karpiowate )

Występowanie: wolno płynące wody o piaszczystym lub mulistym podłożu oraz żyzne, nizinne jeziora. Forma podstawowa (Vimba vimba vimba) zamieszkuje zlewisko Morza Północnego i Bałtyku (niegdyś wstępująca do Wisły populacja była bardzo liczna). Tworzy cztery podgatunki: Vimba vimba bergi (dolny bieg Bohu), Vimba vimba carinata (Dunaj do Kubania), Vimba vimba persa (Morze Kaspijskie, dolny bieg Wołgi), Vimba vimba tenella (rzeki Krymu, Kubań, do zachodniej części Kraju Zakaukaskiego).Certa jeziorowa (Vimba elongata) występuje w jeziorach południowej Bawarii i górnej Austrii. Vimba melanops żyje w północnych dopływach Morza Egejskiego.

Morfologia: wyciągnięte, bocznie ścieśnione ciało (jego wysokość mieści się cztery razy w długości), o wydłużonym, w formie nosa, mięsistym pysku i dolnym podkowiastym otworze gębowym. Dolna warga nie jest zrogowaciała. Wzdłuż linii bocznej 53-61 łusek. W płetwie grzbietowej 11, w odbytowej 20-25 promieni. Zęby gardłowe jednorzędowe, 5-5. Grzbiet ciemny, szary do niebieskawego. Boki jaśniejsze, srebrzyste. Brzuch biały. W okresie tarła samce przybierają "szatę godową". Ich głowa i górna część ciała stają się czarne, aksamitnie lśniące. Strona brzuszna jest koloru pomarańczowego do czerwonawego. Płetwy parzyste i odbytowa czarne. Pysk czarny do niebieskoczamego. Długość 20-35 cm, maksymalnie 50 cm.

Żerowanie: małe zwierzęta denne.

Rozmnażanie: Stadna ryba, w ciepłych miesiącach zwykle przebywająca w płytkich przybrzeżnych partiach wody. Tarło - maj do czerwca. Ikra składana w płytkich miejscach, blisko brzegu. Przedstawiony opis życia dotyczy populacji osiadłych, nie opuszczających rzeki. Forma podstawowa Vimba vimba vimba jest rybą wędrowną. Żerowiska jej znajdują się w przybrzeżnych słonawych wodach morskich, skąd ryby podejmują wędrówkę rozrodczą do rzek. Tarliska znajdują się w płytkich odcinkach rzek o przejrzystej wodzie, kamienisto-żwirowym dnie i silnym prądzie wody. Dla populacji wiślanej tarliskami były karpackie dopływy Wisły (San, Wisłok, Wisłoka, Dunajec, Raba). By do nich dotrzeć, ryby wstępowały do Wisły już od sierpnia do października w roku poprzedzającym tarło (od połowy maja do pierwszych dni lipca). Młode ryby w pierwszych miesiącach życia przebywają w rejonie swych narodzin. Następnie rozpoczynają wędrówkę do morza, w ślad za powracającymi doń po tarle dorosłymi osobnikami.

Wymiar ochronny: do 30 cm

Okres ochronny: od 1 stycznia do 30 czerwca

Dobowy limit połowu: 5 szt łącznie z świnką.

ŚWINKA (Chondrostoma nasus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: w płynących wodach (krainy lipienia i brzany) od północnej Francji, dorzecze Rodanu, poprzez dorzecza Renu i Dunaju po Morze Kaspijskie. Tworzy liczne podgatunki, m.in.: Chondrostoma nasus borystenicum (w delcie Dunaju, w Dniestrze po Don), Chondrostoma nasus ohridanum (Jezioro Ochrydzkie), Chondrostoma nasus prespense (jezioro Prespa), Chondrostoma nasus vardarense (południowo-wschodnie Bałkany), Chondrostoma nasus variabile (północne dopływy Morza Kaspijskiego). W Azji Mniejszej spotykana tylko w zachodniej Turcji. Gatunkami blisko spokrewnionymi są Chondrostoma regium (centralna i wschodnia Turcja) i Chondrostoma cyri (południowe rzeki Kaukazu.)

Morfologia: daleko wysunięty, tępo zakończony pysk o dolnym, poprzecznie ustawionym otworze gębowym. Warga dolna zrogowaciała, z ostrą krawędzią. Łuski średniej wielkości, 55-62 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 12 promieni, w odbytowej zaś 13-14. Otrzewna koloru czarnego (czarne wnętrze brzucha). Zęby gardłowe jednorzędowe, nożowate, 7/6/-6. Grzbiet niebieskoszary do zielonoszarego, o jasnym metalicznym połysku w okresie tarła. Płetwy piersiowe, brzuszne i odbytowa żółtawoczerwone do fioletowych. Długość 25-40 cm, maksymalnie 50 cm.

Żerowanie: zjada glony porastające podwodne kamienie, także korzenie roślin i drobne zwierzęta denne.

Rozmnażanie: stadna ryba przebywająca zazwyczaj przy dnie w płytkim nurcie, ponad żwirowymi ławami. Jedynie zimą schodzi w głębsze miejsca rzeki. Tarło od marca do maja. W tym okresie zarówno u samców, jak i u samic pojawia się wysypka tarłowa. Dojrzałe do rozrodu ryby ciągną stadami w górę rzeki. Kleista ikra o średnicy 1 mm (do 100000 sztuk na samicę) składana jest w płytkich miejscach nad żwirowym dnem.

Rada wędkarska
Mięso świnki jest wprawdzie dość ościste, uchodzi jednak za smaczne. Najlepiej łowić ją po zapadnięciu ciemności, za jazami lub przy ujściach dopływów. Dobrymi przynętami są białe i czerwone robaki, ser, ciasto, a także nitkowate glony. Trzeba je podawać rybom jak najbliżej dna i na możliwie małym haczyku.

Wymiar ochronny: do 25 cm  

Okres ochronny: od 1 stycznia do 15 maja  

Dobowy limit połowu: 5 szt. łącznie z certą.

WĘGORZ (Anguilla anguilla L) ( Rodzina Węgorzowate )


Występowanie: zlewisko północnej części Oceanu Atlantyckiego od dorzecza Peczory i Morza Białego, Islandii i Wysp Owczych po Azory, Wyspy Kanaryjskie i zachodnie wybrzeże Afryki; zlewiska Morza Północnego, Bałtyckiego, Śródziemnego (do Grecji) i Adriatyckiego. Współcześnie dzięki zabiegom zarybieniowym szeroko rozprzestrzeniony (np.: w dorzeczu Dunaju).

Morfologia: wężowate ciało pokryte śluzowatą skórą, w której bardzo głęboko osadzone są drobniutkie, podłużnie owalne łuski. Płetwy grzbietowa, ogonowa i odbytowa połączone są ze sobą i pozbawione twardych promieni. Nasada płetwy grzbietowej zaczyna się daleko poza zakończeniem płetw piersiowych. Brak płetw brzusznych. Węgorz żółty: grzbiet oliwkowobrązowy lub szarobrązowy. Strona brzuszna żółtawa. Węgorz srebrzysty (po osiągnięciu dojrzałości płciowej): grzbiet ciemny, szarozielony, boki i brzuch srebrzyste, o silnym połysku. Samce uzyskują długość do 51 cm i ciężar 150 g, samice do 150 cm i 6 kg.

Żerowanie: larwy w stadium "wierzbowego liścia" odżywiają się planktonem. Węgorze wstępujące - larwami owadów, drobnymi mięczakami, ślimakami i robakami. W zależności od rodzaju pobieranego pokarmu rozróżnia się węgorze wąskogłowe - których pokarm stanowią robaki, drobne ryby i stawonogi, larwy owadów, małe mięczaki - oraz węgorze szerokogłowe odżywiające się rakami i rybami.

Rozmnażanie: katadromiczna ryba wędrowna (to znaczy ciągnąca na tarło z wód słodkich do morza). Po 4-10 latach od wstąpienia do rzek i jezior w sierpniu lub wrześniu węgorz srebrzysty rozpoczyna wędrówkę do morza. Jego tarliska znajdują się w głębinach Morza Sargassowego. Tarło odbywa się wczesną wiosną po upływie półtora roku od początku wędrówki; po tarle wszystkie węgorze giną. Prawdopodobnie ikra swobodnie unosi się w wodzie. Przezroczyste, kształtem przypominające liść wierzbowy larwy unoszone są przez Prąd Zatokowy (Golfstrom) na wschód. Najmłodsze, które znaleziono, mierzyły 6 mm długości i unosiły się na głębokości 300 metrów. Mają one drobne, spiczaste zęby, którymi mogą chwytać pokarm, W miarę upływu czasu stają się grubsze i dłuższe i coraz mniej przypominają liść wierzby. W trzecim roku życia, przy długości około 7 cm jako węgorze szkliste docierają do europejskich wybrzeży. Mają teraz stożkowate zęby. Już jako węgorze wstępujące posuwają się wzdłuż brzegu w górę, pod prąd rzek. Wędrują zazwyczaj nocą. W tym czasie zaczynają się wybarwiać. Po pięciu latach życia wzrost samców ulega zahamowaniu. Trzymają się one w pobliżu wybrzeża, w przyujściowych odcinkach rzek i słonawych wodach. W odróżnieniu od nich samice wędrują daleko w górę rzek i cały czas rosną. Karłowate cykloidalne łuski tworzą się dopiero po kilku latach słodkowodnego życia. U dojrzewających ryb grzbiet przybiera czarne za barwienie, zaś boki są srebrzystobiałe. Ryby te nazywają się teraz węgorzami srebrzystymi. W końcu rozpoczynają długą, wynoszącą wiele tysięcy kilometrów wędrówkę do Morza Sargassowego, w czasie której w ich organizmie (mięśniach, przewodzie pokarmowym) następują głębokie zmiany.

Rada wędkarska
Węgorz jest głównie rybą nocną, najlepiej więc bierze po zapadnięciu ciemności. Dobre warunki na udane połowy są wiosną i latem. Zimną porę roku węgorz spędza zagrzebany w mule dennym, a więc nie żeruje.
  
Wymiar ochronny: do 40/45 cm 

Dobowy limit połowu: 4 szt łącznie z sieją i linem.

Uwagi:
* Na wodach PZW wymiar ochronny dla węgorza wynosi 45 cm, w wodach morskich obowiązuje wymiar 40 cm.

WZDRĘGA (Scardinius erythrophthalmus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: spokojne wody o mulistym podłożu, od Europy Zachodniej, przez Europę Środkową, północne Włochy i Bałkany, w basenie Morza Czarnego i Kaspijskiego, aż po Ural i Jezioro Aralskie. W środkowych i południowych Włoszech, na dalmatyńskim wybrzeżu i w centralnej Grecji występuje podgatunek Scardinius erythrophthalmus scardafa.

Morfologia: ciało wygrzbiecone, ścieśnione w płaszczyznach bocznych. Krawędź brzucha, pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową, w postaci kila. Początek nasady płetwy grzbietowej wyraźnie przesunięty do tyłu w stosunku do nasady płetw brzusznych. Otwór gębowy wąski, skośnie skierowany ku górze. Oczy złociście lśniące (znak rozpoznawczy w stosunku do bardzo podobnej płoci). Duże koliste łuski, 40-43 wzdłuż linii bocznej. W płetwach piersiowych po 16-17 promieni, w grzbietowej 10-12, a płetwa odbytowa ma ich 12-14. Zęby gardłowe dwurzędowe, 3.5-5.3. Grzbiet i wierzchnia część głowy zielonoszare do zielonobrązowych, boki jaśniejsze, o mosiężnym połysku. Strona brzuszna ubarwiona srebrzyście. Płetwy brzuszne, odbytowa i grzbietowa pomarańczowe do krwistoczerwonych, u nasady w kolorze od brązowawego do szarego. Długość 20-30 cm, maksymalnie 45 cm.

Żerowanie: głównie pokarm roślinny; również małe organizmy zwierzęce.

Rozmnażanie: ryba stadna, przebywająca zwykle pod powierzchnią wody wśród roślinności strefy przybrzeżnej. Tarło od kwietnia do maja. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (100000-200000), składana jest na roślinności wodnej. Okres inkubacji trwa 3 do 10 dni.

Rada stawikowa
Wzdręga to jedyna rodzima ryba, która żywi się głównie glonami i roślinami wodnymi, zmniejszając dzięki temu ich zagęszczenie w zamieszkiwanych przez nią zbiornikach. W dużych stawikach ogrodowych może być dzięki temu atrakcyjną i godną polecenia alternatywą dla nader żarłocznego i zbyt szybko rosnącego amura białego. Szczególnie efektowna jest odmiana wzdręgi o złotym ubarwieniu ciała.

Wymiar ochronny: do 15 cm

KARAŚ SREBRZYSTY (Carassius auratus gibelio L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: stojące i wolno płynące wody o miękkim podłożu, gęsto porośniętym roślinnością. We wschodniej Azji od basenu Amuru po Syberię. Obecnie sztucznie wprowadzony do wielu wód europejskich.

Morfologia: ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione. Brak wąsów. Łuski duże, 28-32 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa wysoka, z 17-25 promieniami, jej krawędź jest prosta lub lekko wypukła. W płetwie odbytowej 8-11 promieni, płetwa ogonowa wcięta. Zęby gardłowe jednorzędowe. 4-4. Na pierwszym łuku skrzelowym 35-48 wyrostków filtracyjnych. Grzbiet jasny, brązowawy. Boki i brzuch żółtawe, srebrzyście lśniące. Otrzewna jamy ciała czarna. Długość 15-35 cm, maksymalnie 45 cm.

Żerowanie: małe zwierzęta denne, zooplankton i rośliny wodne.

Rozmnażanie: karaś srebrzysty często występuje razem z karasiem (Carassius carassius), gdyż nie tylko jest do niego podobny z wyglądu i ma takie same wymagania pokarmowe, lecz również - tak jak on jest odporny na niekorzystne warunki środowiska. Rośnie szybciej od karasia, dlatego - zwłaszcza w Europie Wschodniej - hodowany jest jako ryba stawowa. Tarło - maj, do czerwca. Ikra (160000-380000) składana jest w płytkiej wodzie, wśród gęstej podwodnej roślinności. Okres inkubacji ikry trwa 5-7 dni. Dojrzałość płciową gatunek ten uzyskuje w 3-4 roku życia (przy długości 15-20 cm).

Wymiar ochronny: nie ma

Okres ochronny: nie ma

JELEC (Leuciscus leuciscus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: przeważnie w szybko płynących ciekach wodnych o piaszczystym i żwirowatym podłożu. W Europie - na północ od Pirenejów i Alp. Nie występuje w Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, oraz na zachodnich i południowych Bałkanach. W południowej Francji występuje podgatunek Leuciscus leuciscus burdigalensis.

Morfologia: ciało w zależności od charakteru zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wydłużone, w przekroju nieomal okrągłe. Głowa mała. Otwór gębowy wąski, o lekko dolnym położeniu. Łuski duże, 47-53 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, a w odbytowej 10-12. Krawędź płetwy odbytowej wklęsła. Dwurzędowe zęby gardłowe, 2.5-5.2(3). Grzbiet ciemny, niebiesko lśniący. Boki żółtawe o srebrzystym połysku, brzuch białawy. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa w kolorze od żółtawego do pomarańczowego. Linia boczna jest często z obydwu stron ciemno oblamowana. Długość 15-20 cm, maksymalnie do 30 cm.

Żerowanie: plankton, robaki, ślimaki, larwy owadów, wodne i lądowe owady, czasami również fragmenty roślin.

Rozmnażanie: towarzyska, o żywym usposobieniu, powierzchniowa ryba, uchodząca wśród karpiowatych za jednego z najlepszych pływaków. Tarło w kwietniu i maju. W tym okresie na całym ciele samców pojawia się drobna wysypka tarłowa. Ikra o średnicy 2 mm przyczepia się do podwodnych roślin i kamieni. Dojrzałość płciową uzyskuje pod koniec trzeciego roku życia.

Wymiar ochronny: do 15 cm

Okres ochronny: nie ma

UKLEJA (Alburnus alburnus L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: w stojących i wolno płynących wodach na północ od Pirenejów i Alp, od Anglii (brak jej w Szkocji i Irlandii) i Francji po Ural oraz zachodnią część Kraju Zakaukaskiego. Także w basenie Dunaju i południowej Skandynawii. Na południowych Bałkanach występują dwa podgatunki tej ryby.

Morfologia: ciało smukłe, bocznie ścieśnione. Jego wysokość jest około dwóch razy większa od szerokości trzonu ogonowego. Otwór gębowy górny, skośnie skierowany ku górze. Dolna szczęka nie pogrubiona, wysunięta ku przodowi. Bezłuski kil pomiędzy płetwami brzusznymi a odbytową. Łuski średniej wielkości, 46-53 wzdłuż linii bocznej. Płetwa grzbietowa z 11-12, a odbytowa, wyraźnie dłuższa, z 18-32 promieniami. Rozpoczyna się ona za tylną krawędzią płetwy grzbietowej. Zęby gardłowe dwurzędowe i piłkowane, 2.5-5.2. Długie, gęsto ustawione wyrostki filtracyjne. Grzbiet koloru od zielonoszarego do zielononiebieskiego; boki i strona brzuszna intensywnie, srebrzyście lśniące. Płetwy grzbietowa i ogonowa jasnoszare do zielonkawych. Płetwy parzyste i odbytowa białawe; pomarańczowa nasada. Długość 12-15 cm, maksymalnie 25 cm.
  
Żerowanie: zwierzęta planktonowe, i larwy owadów.

Rozmnażanie: stadna, ruchliwa ryba powierzchniowa, żyjąca zarówno w strefie brzegowej, jak i otwartej wody. Wybiera miejsca spokojne, unikając wody zmąconej, a także rejonów silnie porośniętych roślinnością. Tarło od kwietnia do czerwca. W okresie tarła samce z wysypką tarłową. Ikra składana jest w płytkich, żwirowych miejscach strefy brzegowej, a także w dopływach i odpływach jezior. Kleiste jaja (około 1500) przyczepiają się do kamieni i podwodnych roślin. Po tygodniu wylęgają się z nich larwy. Po pierwszym roku życia ryby osiągają długość 3-5 cm. Dojrzałość płciową uzyskują w 2-3 roku życia. 

KIEŁB (Gobio gobio L) ( Rodzina Karpiowate )


Występowanie: w szybko płynących wodach krain pstrąga, lipienia i brzany oraz w przybrzeżnej strefie czystych, zasobnych w tlen jezior o żwirowym lub piaszczystym dnie. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w Europie Zachodniej, Środkowej i Wschodniej aż do Uralu. Na Bałkanach i w basenie Morza Czarnego tworzy liczne podgatunki. W dorzeczu Dunaju i Dniestru występuje podgatunek Gobio gobio obtusirostris.

Morfologia: ciało wrzecionowate, w przekroju prawie okrągłe, o krótkim szerokim trzonie ogonowym. Głowa długa, oczy duże. Pysk tępy, otwór gębowy dolny. Na górnej szczęce dwa krótkie wąsiki, które odchylone do tyłu sięgają co najwyżej środka oka. Łuski duże, 40-42 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 9-10 promieni. W płetwie odbytowej jest ich 8-9. Płetwa ogonowa (tak jak u wszystkich gatunków kiełbi) rozwidlona. Zęby gardłowe dwurzędowe, (2)3.5-5.3(2). Grzbiet brązowoczarniawy, brązowozielonkawy lub brązowoniebieskawy. Boki jaśniejsze z długim szeregiem ciemnych, fioletowo do niebieskawo połyskujących plam. Brzuch białawy, lśniący, na płetwach nieparzystych ciemne punkty. Długość 8-14 cm, maksymalnie 20 cm. 

Żerowanie: skorupiaki, larwy owadów, a także ikra ryb.

Rozmnażanie: towarzyska, żywa przydenna ryba spędzająca ciepłe letnie miesiące na płyciznach. Na zimę schodzi do głębszych miejsc, gdzie zimuje. Tarło w maju i czerwcu. W tym okresie na głowie i przedniej części ciała pojawia się wysypka tarłowa. Kleista ikra o średnicy 1,5 mm (1000-3000) składana jest porcjami co kilka lub kilkanaście dni, na kamieniach lub roślinach, w miejscach z przepływem wody. Jakość substratu. na którym złożona została ikra, decyduje p powodzeniu jej inkubacji. Odpowiednie jest podłoże piaszczyste i żwirowe, gdyż jaja nie mogą ulec zamuleniu. Aby larwy przeżyły, woda musi mieć wysoką zawartość tlenu.